Yaşam Tarzı Tıbbı

Yaşam Tarzı Tıbbı Nedir?

Yaşam Tarzı Tıbbı (Lifestyle Medicine), kronik hastalıkların önlenmesi, tedavisi ve hatta hastalığın gerilemesi amacıyla sağlıklı yaşam alışkanlıklarının uygulanmasını temel alan bir tıp disiplinidir. Amerikan Yaşam Tarzı Tıbbı Koleji (ACLM), Yaşam Tarzı Tıbbını (Lifestyle Medicine), “kardiyovasküler hastalıklar, tip 2 diyabet ve obezite gibi kronik hastalıkları tedavi etmek için, ancak bunlarla sınırlı kalmaksızın, terapötik yaşam tarzı müdahalelerini birincil yöntem olarak kullanan bir tıp uzmanlık alanı” olarak tanımlar. Bu alanda eğitim almış klinisyenler, sağlıklı alışkanlıkları teşvik eden ve kanıta dayalı yaşam tarzı değişikliklerini bütüncül bir yaklaşımla uygulayarak, hastalıkların yönetimini ve gerektiğinde geri çevrilmesini amaçlarlar.

Yaşam tarzı tıbbı, hastanın sağlığını iyileştirmek için 6 temel ilkesi üzerine kuruludur: sağlıklı beslenme, düzenli fiziksel aktivite, stres yönetimi, zararlı maddelerden kaçınma, sağlıklı uyku düzeni ve olumlu sosyal bağların güçlendirilmesi. Bu yaklaşımla hastayı, tedavinin merkezine koyarak bütünsel bir iyileşme süreci sağlanır. Ayrıca, yaşam tarzı tıbbı, sağlığı desteklemek için beslenme bilimi, davranış değişikliği, pozitif psikoloji, sağlık koçluğu, bağımlılık ve uyku tıbbı gibi çeşitli disiplinlerden yararlanır. Bu alan, yalnızca hastalara değil, aynı zamanda sağlık çalışanlarına da sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemeleri için eğitim ve araçlar sunmayı amaçlar.

Yaşam tarzı tıbbının en ayırt edici özelliği, sağlıklı günlük alışkanlıklarla kronik hastalıkları önlemek, tedavi etmek ve geri çevirmek amacını taşımasıdır. Geleneksel tıbbın aksine, burada tedavi edici etkenler ilaçlardan ziyade sağlıklı yaşam pratikleridir. Bu sağlıklı alışkanlıklar, herhangi bir hastalık türüne yönelik uygulansa bile tüm sağlık alanlarında benzer faydalar sağlayabilir. Dahası, yaşam tarzı tıbbının özellikle bitki ağırlıklı ve bütünsel beslenme düzenlerini teşvik etmesi, yalnızca bireylerin sağlığını değil, aynı zamanda çevre sağlığını da olumlu yönde etkileyebilir.

Yaşam tarzı tıbbı, hastanın eğitimine ve davranış değişikliğine odaklanan zaman yoğun bir yaklaşım olsa da birçok sağlık uzmanı- aile hekimleri, kardiyologlar, endokrinologlar ve ortopedistler gibi- bu alanda sertifikalar alarak uygulamalarına dahil etmektedir. Yaşam tarzı tıbbı, bütüncül bir tedavi planı oluşturulurken sağlıklı alışkanlıkların temel alınması gerektiği fikrine dayanır. Diğer tamamlayıcı alanlardan farklı olarak, yaşam tarzı tıbbı yalnızca kanıta dayalı uygulamaları içerir ve bu tedavi yaklaşımı, küresel ölçekte geniş çaplı epidemiyolojik çalışmalardan elde edilen verilere dayanmaktadır.

Yaşam Tarzı Tıbbı’nın öncelikli hedefi, sağlıklı alışkanlıkları sağlık sisteminin ve birincil bakımın temel bir parçası haline getirerek hem bireylerin hem de toplumun sağlığını iyileştirmektir.

Kaynakça

Lippman D, Stump M, Veazey E, Guimarães ST, Rosenfeld R, Kelly JH, Ornish D, Katz DL. Foundations of Lifestyle Medicine and its Evolution. Mayo Clin Proc Innov Qual Outcomes. 2024 Jan 20;8(1):97-111. doi: 10.1016/j.mayocpiqo.2023.11.004. PMID: 38304165; PMCID: PMC10831813.

Hancu AM, Lifestyle Medicine – Definition, Implications In Addressing Chronic Diseases, In: Hancu AM, Hanes I, Florin Mihălțan F. (eds) Lifestyle Medicine And Chronic Diseases Prevention And Treatment, Medical Publishing House, Bucharest, 2021 

Kushner, R., Mechanick, J. (2016). The Importance of Healthy Living and Defining Lifestyle Medicine. In: Mechanick, J., Kushner, R. (eds) Lifestyle Medicine. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-24687-1_2

• Sağlıklı Beslenme
• Fiziksel Aktivite
• Stres Yönetimi
• Riskli Maddelerden Korunma ve Tedavi
• Uyku Yönetimi
• Sosyal İlişkiler
• Çocuklarda ve Ergenlerde Yaşam Tarzı Tıbbı